پلاک و تارتار دندان چیست؟

پلاک ماده ای چسبنده و لایه ای فیلمی بی رنگ از باکتری است که به طور مداوم بر روی دندان و در امتداد خط لثه تشکیل می شود. پلاک شامل باکتری هایی می شود که باعث ایجاد حفره در دندان و بیماری های لثه می شود. با تشکیل شدن پلاک و عدم تمیز شدن توسط مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، این ماده می تواند به ماده ای سخت تر به نام تارتار یا به عبارت تخصصی تر کلکولوس تبدیل شود. این ماده همان پلاک سخت شده است که به مینای دندان و همچنین زیر خط لثه چسبیده است.

علائم و نشانه های آن چیست؟

همه ی افراد دچار پلاک دندان می شوند زیرا باکتری ها به طور مداوم در دهان ما در حال شکل گیری هستند. اما لزوما ایت پلاک قابل دیدن نیست. پلاکی که از سراسر خط لثه برداشته نشده است می تواند باعث التهاب و سوزش لثه ی اطراف دندان های شما شود و در نهایت به التهاب لثه (قرمز، متورم، خونریزی لثه) برسد. اگر التهاب لثه درمان نشود، می تواند به بیماری پریودنتال پیشرفته و احتمالا از دست دادن دندان منجر شود.

بر خلاف پلاک، تارتار ماده ی معدنی تجمع یافته ای در زیر خط لثه است که می توان آن را به راحتی دید. شایعترین علامت تارتار باقی مانده های زرد یا قهوه ای رنگ بین دندان های جلوی پایین یا در امتداد خط لثه است. تنها راه حذف کامل تارتار مراجعه به دندانپزشک یا متخصص بهداشت دندان برای تمیز کردن حرفه ای است.

علت آن چیست؟

بسیاری از آنچه می خورید و می آشامید به مدت زیادی پس از مصرف در دهان باقی می ماند. باکتری های موجود در دهان با تغذیه از بسیاری از این مواد غذایی – یعنی قند و کربوهیدرات – رشد می کنند. این باکتری ها اسیدهایی تولید می کنند که می توانند به سطح دندان حمله کنند. علاوه بر این، اگر نخ دندان کشیده نشود و هر روز مسواک زده نشود، پلاک و تارتار بیشتری روی دندان به وجود می آید. تارتار سطح مناسب تری برای رشد پلاک فراهم می کند و سطح آن برای چسبیدن پلاک بسیار مساعد است.

اگر پلاک و تارتار از طریق مسواک زدن و روش های تخصصی از بین نروند، باکتری های رشد یافته در آنها نه تنها لثه و دندان را بیمار می کند بلکه به بافت لثه و استخوان نگه دارنده ی دندان نیز آسیب می زند.

چگونه از شکل گیری پلاک جلوگیری کنیم؟

جلوگیری از تشکیل پلاک با استفاده از مراقبت های مناسب بسیار آسان است. مطمئن شوید که:

• حداقل دو بار در روز به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید و جرم های سطح دندان را از بین ببرید. مسواک زدن مناسب، به خصوص با خمیر دندان های کنترل کننده ی تشکیل پلاک و استفاده از نخ دندان، در کاهش جرم و تجمع تارتار اهمیت زیادی دارد.
• هر روز بین دندان ها و البته دندان آخر و جاهایی که مسواک به آنها دسترسی ندارد را نخ دندان بکشید.
• غذاهای شیرین و یا نشاسته ای، و به خصوص تنقلات چسبنده، را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
• حداقل دو معاینه در سال برای جرم گیری و معاینه ی دندان ها توسط دندان پزشک ترتیب دهید.

منبع

Colgate