فرسایش مینای دندان: همه چیز درباره آن

فرسایش مینای دندان در مراحلی شروع می شود که حفره به تازگی در دهان شکل یافته است، به طوری که در صورت اقدام سریع می توان از آن جلوگیری کرد. مینای دندان که پوششی سخت و معدنی است از پالپ و عاج دندان مراقبت می کند. زمانی که اسیدهای حاصل از باکتری های شایع در دهان به مینا حمله می کنند، مینا تغییر رنگ می دهد. این اولین نشانه فرسایش مینای دندان است. در مرحله اول، وجود لکه های سفید نشانه هشداردهنده شروع فرسایش دندان است.

مینای دندان چیست؟

مینای دندان سخت ترین ماده در بدن شما است. این ماده کریستال مانند عمدتا از ماده ای معدنی به نام هیدروکسی آپاتیت شکل یافته است، که آن نیز از مقادیر کمتری از مواد معدنی مشابه تشکیل شده است. رنگ طبیعی مینای دندان طیفی از زرد روشن تا خاکستری مایل به سفید را شکل می دهد. اما این ماده نیمه شفاف است، بدین معنی که رنگ سطح درونی دندان نیز در ظاهر کلی آن تاثیردارد. این ماده دارای سلول های زنده نیست، بنابراین شما اولین اثر فرسایش مینای دندان را احساس نمی کنید. مینای دندان به آرامی تحت فرسایش اسیدی تجزیه می شود و زمانی که کاملا از بین برود، دوباره رشد نمی کند.

کدام باکتری مسئول فرسایش مینای دندان و پوسیدگی آن است؟

“استرپتوکوکوس موتانس” باکتری مسئول فرسایش مینای دندان است، و از زمان رشد اولین دندان در دهان نوزاد در آنجا زندگی می کند. باکتری می تواند از طریق بوسیدن نوزاد یا استفاده از قاشق مشترک توسط مادر و نوزاد بسیار زودتر از موعد وارد دهان نوزاد شده و او را دچار پوسیدگی دندان کند. استرپتوکوکوس موتانس با قند و نشاسته موجود در مواد غذایی ترکیب شده و باعث ایجاد پلاک در دهان میشود. هنگامی که پلاک به مینای دندان بچسبد، دیگر باکتری های دهان نیز در آن ساکن می شوند. همراه با استرپتوکوکوس موتانس، این باکتری ها قند موجود در مواد غذایی را به اسید لاکتیک تبدیل می کنند که مینای دندان را تخریب می کند.

علائم فرسایش مینای دندان چیست؟

علائم پوسیدگی و فرسایش دندان می تواند متفاوت باشد، اما اغلب شامل:

• افزایش حساسیت به طعم، بافت و دمای مواد غذایی
• ترک و شکستگی در دندان
• تغییر رنگ
• بروز حفره روی تاج دندان

در صورتی که دندان در مواجهه با مواد غذایی سرد، گرم، اسیدی و غذاهای تند دچار درد و حساسیت زیاد شده باشد، احتمالا فرسایش مینای دندان قابل توجه است.

با گذشت زمان، این مشکل به عوارض زیر می انجامد:

• دندان های زرد و لکه دار
• دندان های بسیار حساس
• وجود لبه های تیز روی دندان
• نقاط سفید یا براق روی دندان
• پوسیدگی دندان
• کدر دیده شدن دندان

علل فرسایش مینای دندان چیست؟

یکی از علل اصلی سایش مینای دندان مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های اسیدی است. بزاق دهان دائما اسید موجود در دهان را خنثی می کند تا از دندان ها محافظت کند. اما در صورتی که فرد مقدار زیادی مواد غذایی و نوشیدنی های اسیدی مصرف کند و دندان های خود را به خوبی مسواک نزند، لایه بیرونی مینای دندان به تدریج دچار فرسایش می شود.

فرسایش مینای دندان در اثر مصرف برخی مواد غذایی ایجاد می شود، از جمله:

• مواد غذایی شیرین مانند بستنی، شربت و کارامل
• مواد غذایی حاوی نشاسته از جمله نان های سفید
• میوه های اسیدی مانند سیب، مرکبات، توت ها
• نوشیدنی ها و آبمیوه های اسیدی
• نوشدنی های حاوی اسید سیتریک و فسفریک اسید به علاوه شکر
• مصرف زیاد ویتامین C موجود در مرکبات

سایر علل فرسایش مینای دندان عبارتند از:

• دندان قروچه
• رفلاکس مزمن معده
• کاهش جریان بزاق دهان در اثر خشکی دهان و بیماری هایی مانند دیابت
• مصرف برخی داروها مانند آنتی هیستامین ها و آسپیرین
• اختلال خوردن مانند بولیمی که در آن فرد پس از مصرف مقدار زیادی مواد غذایی، از ترس چاقی، استفراغ تعمدی می کند. در این اختلال دندان ها در معرض اسید معده قرار می گیرند.

آیا مینای دندان تجدید می شود؟

مینای دندان بسیار سخت است، اما فاقد هرگونه سلول زنده است و قادر به ترمیم خود در اثر آسیب های فیزیکی و شیمیایی نیست. این بدان معنی است که مینای دندان تجدیدپذیر نیست و رشد نمی کند.

با این حال، فرسایش مینای دندان مدت زیادی طول می کشد. بنابراین، حتی اگر پیش از این دچار مقداری سایش مینای دندان شده اید، می توانید از بدتر شدن وضعیت خود پیشگیری کنید.

مراحل فرسایش مینای دندان چگونه است؟

در مراحل اولیه، پوسیدگی مینا قابل برگشت است. با این حال، حفره خیلی زود شکل می گیرد و تنها یک دندانپزشک می تواند آسیب به وجود آمده را درمان کند. هنگامی که اسید لاکتیک مواد معدنی مینای دندان را تجزیه می کند، مینا سفید می شود. در واقع اولین نشانه پوسیدگی شکل گیری لکه های سفید روی دندان است. در این مرحله، بهبود عادات بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی بسیار حیاتی است.

در مراحل دوم و سوم پوسیدگی مینای دندان، منطقه آسیب دیده ابتدا قهوه ای روشن و سپس قهوه ای تیره می شود. در نهایت مینای دندان از بین می رود و امکان ورود اسید به قسمت های داخلی و نرم دندان و ایجاد یک حفره فراهم می شود. بدون درمان، این حفره بزرگتر شده و دچار دندان درد می شویم.

چگونه می توان از فرسایش مینای دندان جلوگیری کرد؟

مینای دندان مجددا رشد نمی کند، اما می توان با کمک فلوراید مواد معدنی آن را در نقاط باقی مانده تقویت کرد. با توجه به تحقیقات، استفاده از فلوراید با غلظت کم باعث رشد کریستال های جدید و بزرگ تر مینای دندان می شود. مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید دو بار در روز و استفاده از نخ دندان موجب رهایی از پلاک و اسیدهای مخرب می شود. استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید نیز از پیشرفت پوسیدگی های فعلی جلوگیری می کند. دندان پزشک نیز می تواند در نواحی ضعیف شده از فلوراید استفاده کند.

درمان به چه صورت انجام می شود؟

در صورتی که دچار فرسایش مینای دندان شده اید، دندانپزشک می تواند به روش های مختلف به شما کمک کند. پر کردن دندان با رزین از روش هایی است که برای تغییر رنگ سطحی دندان و پیشگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان استفاده می شود.

در موارد شدیدتر، دندان به عصب کشی و استفاده از روکش و ونیر نیاز دارد. بهترین راه برای درمان سایش و پوسیدگی مینای دندان پیشگیری از آن است. رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند به طور موثر از این عارضه جلوگیری کند.

منبع:

Colgate