کیست دندان چیست و چطور درمان می شود؟
کیست دندان عارضه ای جدی است که اگر درمان نشود می تواند به عوارض جدی تر همراه با درد و ناراحتی ختم شود. در صورتی که یک کیست پیشرفت کند می تواند موجب وارد شدن آسیب دائمی به سلامت دندان ها شود و لبخند شما را تحت تاثیر قرار دهد. کیست ها اغلب تا مدت ها عفونی نمی شود، بلکه تا سال ها یا حتی سال ها بدون علامت به رشد خود ادامه می دهند. با این حال، در آخر بیمار دچار عفونتی می شود که مستلزم درمان جدی و پر هزینه است.
کیست دندان چیست؟
کیست دندان یک ساک بسته از بافت است. برخی از آنها پر از هوا هستند برخی دیگر پر از بافت نرم یا مایع. کیست ها معمولا در بافت نرم دهان مانند لثه، لب و دور دندان در استخوان فک شکل می گیرند. معمولا کیست به تدریج رشد می کند و در ابتدای شکل گیری هیچ علامتی ندارد. پیشرفت رشد کیست عامل التهاب، درد در فک و حتی بدتر است. در صورتی که کیست رشد کند می تواند عوارضی جدی ایجاد کند که درمان آن به جراحی پیچیده و برداشتن بخشی از استخوان فک نیاز دارد.
شروع رشد کیست بدون عفونت است. ماهیت التهابی کیست باعث می شود که بیشتر کیست ها در اطراف ریشه دندان مرده شکل بگیرد. در بیشتر موارد کیست حاصل عصب کشی ناموفق است.
آبسه دندان با کیست فرق دارد!
در بسیاری از بیماران دیده می شود که آبسه در نزدیکی یا حتی درون کیست شکل می گیرد. به همین دلیل بسیاری از افراد این دو عارضه را با هم اشتباه می گیرند. حتی در بسیاری از موارد، دندانپزشکان نیز برای راحتی کار از اصطلاح آبسه برای توضیح کیست دندان به بیمار استفاده می کنند. واقعیت این است که آبسه و کیست با هم شباهت هایی دارند اما از جنبه های مختلفی با هم متفاوت هستند.
تشخیص آبسه برای بیمار راحت است، زیرا علائم آن شامل درد شدید می شود. درد با التهاب، تورم، تب و خستگی همراه است و حتی متوجه طعم بدی در دهان خود می شوید. درد آبسه ناگهانی شروع می شود و ظرف چند ساعت یا چند روز بدتر می شود. درد به گردن، فک و گوش کشیده می شود و عدم درمان باعث شدت گرفتن درد می شود. آبسه دندان حاصل پوسیدگی شدید است که در اثر عدم درمان منجر به عفونی شدن پالپ دندان شده است.
علائم کیست دندان چیست؟
به طور کلی اگر دچار کیستی باشید که عفونی شده است، دچار التهاب، تورم و درد خواهید شد.
در صورتی که کیست در لایه مخاطی دهان واقع شده باشد، خود را به صورت ضایعه یا تاول نشان می دهد. در صورتی که کیست عفونی نباشد، هیچ علامتی نخواهد داشت. در نتیجه، به جر در مواردی که کیست به قدری بزرگ شده باشد که بافت آن دیده شود یا عفونت کرده باشد، تشخیص آن به جز با استفاده از رادیوگرافی ممکن نیست.
انواع کیست:
کیست Dentigerous: این نوع کیست دور تاج یا ریشه دندان نهفته، معمولا دندان عقل شکل می گیرد.
کیست Periapical: نوعی کیست است که به طور معمول در پایه دندان و در اثر عفونت پالپ یا مرگ اعصاب رخ می دهد. این نوع کیست ممکن است به آبسه تبدیل شود.
کیست Mucocele: این نوع کیست در بافت نرم دهان، مانند داخل گونه، لب یا زبان شکل می گیرد. این نوع کیست معمولا در اثر تروما یا التهاب بافت ناحیه آسیب دیده رخ می دهد. در صورتی که دچار این نوع کیست باشید، متوجه می شوید که گاهی می آید و گاهی می رود.
کیست Odontogenic:
گروهی از کیست دندان است که در استخوان فک شکل می گیرد. این نوع کیست اغلب به قدری بزرگ می شود که علائم آن کاملا قابل تشخیص است.
علل اصلی تشکیل کیست دندان چیست؟
معمولا کیست در نوک ریشه دندان مرده شکل می گیرد. برخی از دیگر علل مهم شکل گیری کیست عبارتند از:
- رشد نامناسب دندان و وضعیت نادرست آن در دهان
- شکست درمان عصب کشی در اثر اشتباه دندانپزشک یا پوسیدگی شدید و عفونت باکتریایی دندان
- ابتلا به برخی سندرم های ژنتیکی
- وارد شدن تروما به دندان
کیست ممکن است در نزدیکی هر دندانی رخ دهد و معمولا تنها یک دندان را درگیر می کند، اما برخی از افراد بیشتر از دیگران مستعد آن هستند.
برای پیشگیری از کیست دندان چه می توان کرد؟
رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای جرم گیری و معاینه دندان ها برای پیشگیری از ابتلا به کیست ضروری است. در صورتی که هر یک از دندان های شما در اثر پوسیدگی شدید، تروما یا بیماری لثه به درمان نیاز دارد، برای عصب کشی به متخصص ماهر و باتجربه مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید که به ندرت ممکن است دندان سالمی دچار این عارضه شود.
درمان کیست دندان به چه صورت انجام می شود؟
در صورتی که دچار کیست هستید، به معاینه تخصصی دهان و دندان و رادیوگرافی نیاز دارید. تعیین نوع درمان به نوع کیست و محل دقیق آن بستگی دارد. برای درمان کیست و حفظ زیبایی لبخند و سلامت دهان و دندان شما، عصب کشی می تواند راه حل خوبی به شمار رود. در اغلب موارد، استفاده از روش های تشخیصی مانند Cone Beam CT ابزار خوبی برای تشخیص و تعیین برنامه درمان به شمار می رود.
اگر کیست مدتی است که در دهان رشد کرده و عفونی شده است و سیستم ایمنی بدن به آن واکنش نشان داده باشد، بیمار دچار درد شدید می شود. در این شرایط، جراحی دهان و دندان یا عصب کشی تنها گزینه خواهد بود.
اگر مدتهاست برای معاینه دندان های خود مراجعه نکرده اید، همین الان این کار را انجام دهید. معاینه به موقع دندانپزشکی به تشخیص زودهنگام و سریع بیماری ها و درمان کم هزینه تر کمک می کند. همان طور که گفته شد اغلب کیست ها علامت ندارند. تنها راه تشخیص وجود و رشد کیست در فک استفاده از رادیوگرافی است. اگر دندانپزشک به شما ابتلا به چنین مشکلی را خبر داد، نگران نباشید. متخصصان کلینیک دندانپزشکی ما با استفاده از به روزترین تجهیزات خواهان زیبایی و سلامت دهان و دندان شما هستند.