آبسه دندان چیست و عدم درمان آن چه خطری دارد؟
زمانی که لایه محافظ دندان، یعنی مینای دندان، آسیب می بیند، باکتری ها از طریق یک حفره وارد پالپ زنده دندان شده و باعث عفونت آن می شوند. عدم درمان پوسیدگی دندان باعث پیشرفت آن می شود، به طوری که در نهایت گاهی اوقات دچار تورم دردناکی پر از چرک (حاوی مایعی زرد رنگ) می شوید. اگر چرک تخلیه نشود، منطقه متورم و دردناک تر خواهد شد. این عارضه با عنوان آبسه دندان شناخته می شود. آبسه در واقع مانعی اطراف عفونت است. این یکی از راه هایی است که بدن شما برای گسترش عفونت باکتریایی استفاده می کند.
آبسه می تواند به سرعت تشکیل یابد و گاهی اوقات تنها یک یا دو روز پس از شکل عفونت شروع می شود. دو نوع آبسه وجود دارد:
آبسه لثه (آبسه پریودنتال):
معمولا به دلیل وجود عفونت در فضای بین دندان و لثه ایجاد می شود. عفونت ممکن است پس از گیر کردن چیزی بین لثه و دندان ایجاد شود. در افراد مبتلا به بیماری شدید لثه، باکتری ها می توانند به لثه و استخوان نفوذ کنند.
آبسه دندان (آبسه پری اپیکال):
این نوع عفونت در داخل دندان رخ می دهد. این اتفاق زمانی می افتد که عصب دندان مرده یا در حال مرگ است. این نوع از آبسه در نوک ریشه دندان دیده می شود. سپس به استخوان اطراف گسترش می یابد.
اکثر آبسه ها دردناک هستند، به طوری که افراد معمولا بلافاصله به دنبال درمان می روند. با این حال گاهی اوقات عفونت با درد کم و یا فقدان درد همراه است. اگر آبسه درمان نشود، عفونت ماه ها یا حتی سال ها طول می کشد. آبسه دندان به خودی خود رفع نمی شود و بنابراین نباید از علائم آن چشم پوشی کرد.
اگر عفونت درمان نشود، می تواند به استخوان و دندان های اطراف آسیب برساند. گاهی اوقات در استخوان و پوست تونلی تو خالی ایجاد می شود تا چرک تخلیه شود. این تونل فیستول یا مسیر سینوس خوانده می شود. ممکن است این مسیر باز شده را در دهان خود حس کنید یا ببینید که اغلب شبیه جوش به نظر می رسد. اگر چرک از طریق فیستول تخلیه شود، ممکن است متوجه طعمی عجیب و غریب در دهان خود شوید. تجمع فشار باعث احساس درد در آبسه می شود. تخلیه آبسه از طریق فیستول باعث کاهش فشار و ناپدید شدن درد می شود. با این حال هنوز هم به درمان عفونت و پوسیدگی دندان نیاز است.
گاهی اوقات، آبسه درمان نشده باعث ایجاد حبابی پر از مایع (کیست) در استخوان فک می شود. اگر دندان به شدت آسیب دیده باشد و امکان نجات آن وجود نداشته باشد، در هنگام کشیدن دندان ممکن است کیست نیز خارج شود. اگر بتوان دندان را نجات داد، احتمالا به عصب کشی برای حذف عصب های آلوده نیاز خواهید داشت. اگر به دو روش بالا امکان رفع کیست نباشد، باید از روش جراحی استفاده کرد. موارد نادر، عفونت آبسه دندان می تواند گسترش یابد و منجر به بروز مشکلات جدی در سلامت فرد شود.
چه کار باید کرد؟
آبسه دندان همیشه مشکلی جدی است که باید رفع شود تا به سایر نقاط بدن گسترش نیابد. در این مواقع سریعا به دندان پزشک مراجعه کنید. اگر متوجه وجود جوش یا تورم در دهان خود شدید، روزی چند بار دهان را با آب نمک ملایم بشویید. یک قاشق چای خوری نمک را در یک فنجان آب ولرم حل کنید. با این حال پس از تخلیه عفونت باید برای درمان قطعی به دندان پزشک مراجعه کنید.
دندانپزشک چه کاری انجام می دهد؟
اغلب آبسه های لثه پس از سه مرحله به سرعت درمان می شوند: تمیز کردن منطقه، تخلیه چرک به دام افتاده، درمان عفونت. اگر فیستول در دهان به وجود آمده باشد، دندان پزشک منبع آن را ردیابی می کند. به همین ترتیب قطعه ای انعطاف پذیر و نازک از مواد را روی فیستول قرار می دهد. این قطعه در اشعه ی X ظاهر می شود و منبع فیستول را نشان می دهد. زمانی که دندان پزشک منبع عفونت را درمان کند، فیستول به خودی خود بسته خواهد شد.
اگر عفونت در دندان رخ داده باشد، دندان پزشک سوراخ کوچکی در دندان ایجاد می کند که باعث تخلیه آبسه دندان می شود. سپس دندان را عصب کشی کرده و روی تاج را پر می کند. اگر آبسه شدید باشد یا آسیب دیدگی دندان در حد گسترده باشد، ممکن است نیاز به کشیدن دندان باشد. دندانپزشک از طریق استخوان سوراخی در لثه ایجاد می کند که چرک یا عفونت تخلیه شود. این امر خطر گسترش عفونت به سایر نقاط بدن را کاهش می دهد. پس از حل مشکل، دندانپزشک بسته به میزان عفونت آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می کند تا به بهبود آبسه دندان و جلوگیری از گسترش عفونت کمک کند.
آبسه دندان یک عفونت جدی است که باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد. آبسه از دندان یا از لثه اطراف دندان ایجاد می شود. عدم درمان آبسه دندان نه تنها می تواند به درد و تورم شدید منجر شود، بلکه با عوارض جدی تری نیز همراه است:
عوارض عدم درمان آبسه دندان:
هنگامی که آبسه لثه و استخوان های پشتیبان دندان را درگیر کند، ممکن است فرد دندان خود را از دست بدهد. زیرا زمانی که استخوان بیش از حد آسیب می بیند، دندان بیشتر و بیشتر حرکت می کند و در نهایت ممکن است از جای خود بیرون بیاید.
اگر منشاء آبسه وجود یک حفره باشد، پوسیدگی در صورت عدم درمان آبسه دندان ادامه می یابد، که می تواند در نهایت به کشیدن دندان منجر شود.
هنگامی که عفونت حاصل از آبسه دندان توسط رگ های خونی به مغز برسد، ممکن است فرد دچار آبسه مغزی شود. این وضعیت که بسیار جدی تر از هر پیشامدی است ممکن است به کما بیانجامد. درمان آبسه مغز بسیار دشوار است و در اغلب موارد به مرگ بیمار یا صدمات جبران ناپذیر منتهی می شود.
آبسه دندان می تواند به عفونت سینوسی ختم شود. ریشه دندان های فک بالا در برخی موارد به سینوس های فرد نزدیک هستند. در نتیجه وجود هرگونه عفونت می تواند سینوس ها را درگیر کند. اگر آبسه دندان با چرک زیاد همراه باشد، ممکن است سینوس های فرد با چرک تولید شده از دندان پر شده و فرد دچار مشکل شود. بدین ترتیب درمان چند جانبه و دشوارتر از قبل می گردد.
در صورت عدم درمان آبسه دندان ممکن است باکتری های دهان از طریق عروق خونی به قلب برسند. این نوع عفونت را اندوکاردیت باکتریایی می خوانند. بیماری های دهان و دندان در بیماران قلبی عروقی باید به طور خاص مورد توجه قرار گیرد.
آنژین لودویگ یک عفونت جدی است که بر روی عضلات صورت و فک پایین تاثیر می گذارد. این عارضه معمولا از عدم درمان آبسه دندان ناشی می شود. احتمال دارد که این عارضه در بیمار به قدری بزرگ شود که مانع عبور هوا از راه های هوایی شود. بدین ترتیب ممکن است حیات بیمار با تنگی نفس و خفگی تهدید می شود.
اطلاعات فوق باید فقط به عنوان یک مرجع استفاده شود. هر گونه تصمیم پزشکی پیش از مشورت با متخصص مربوطه نادرست تلقی می شود. آبسه دندان عارضه ای است که خود به خود درمان نمی شود و تنها با دخالت دندانپزشک می توان مشکل را در مراحل اولیه درمان نمود.
آبسه دندان در کودکان عارضه ای جدی است که در اثر بی توجهی به بهداشت دهان و دندان در کودک رخ می دهد. برخی از والدین به تصور بی ارزش بودن دندان های شیری از مراجعه برای درمان پوسیدگی دندان شیری خودداری می کنند. این امر باعث تشدید پوسیدگی و آبسه دندان می شود. از علائم آبسه در کودکان تورم صورت، بوی بد دهان، درد در گوش و صورت و دندان درد شدید است که به داروی مسکن پاسخ نمی دهد. درمان سریع عارضه برای پیشگیری از انتشار عفونت ضروری است.